Henrykowski kalendarz: Styczeń

Styczeń okazał się wyjątkowo pracowitym miesiącem dla wielu Henryków. Oto kilka ważniejszych rocznic i wydarzeń...

1 stycznia 1511: na świat przyszedł syn Henry'ego VIII Tudora (1491-1547) i jego pierwszej żony Katarzyny Aragońskiej (1485-1536), któremu nadano imię Henry i tytuł księcia Kornwalii. Chłopiec został ochrzczony cztery dni później, 5 stycznia, a jego rodzicami chrzestnymi byli między innymi król Francji Ludwik XII i Małgorzata Habsburg, namiestniczka Niderlandów. Wielki turniej zorganizowany na cześć narodzin księcia był najwspanialszą taką okazją za panowania Henry'ego VIII. Niestety radość rodziców nie trwała długo. 23 lutego "Mały książę Hal", jak go pieszczotliwie nazywano, nagle zmarł. Przyczyny jego śmierci nie odnotowano, ale jego rodzice byli zrozpaczeni. Dwa lata czekali na swego następnego syna, który również zmarł wkrótce po urodzeniu.

                      

Katarzyna dopingująca Henry'ego w czasie wielkiego turnieju zorganizowanego z okazji narodzin ich pierwszego syna (image via Wikipedia)

1 stycznia 1189: zmarł Henri de Marcy (ur. ok. 1136) cysterski opat klasztorów Hautecombe, później Clairvaux, od 1179 r. kardynał Albano. Odegrał ważną rolę w walce kościoła katolickiego z katarami i waldensami, jak również w zawarciu rezejmu między królami Anglii i Francji, Henrykiem II i Filipem II Augustem, czy między cesarzem Fryderykiem I Barbarossą i Arcybiskupem Kolonii Filipem I, przygotowując tym samym grunt pod III krucjatę. Pod konieć życia oferowano mu tron papieski, ale odmówił na rzecz Albertoi di Mori, który przeszedł do historii jako papież Grzegorz VIII.

2 stycznia 1302: zmarł Heinrich I Pielgrzym, książę Meklemburgii

6 stycznia 1169: konferencja w Montmirail. Król Anglii Henry II (1133-1189) i król Francji Ludwik VII (1120-1180) spotkali się w celu zawarcia ważnego układu. Henry'emu towarzyszyli jego trzej najstarsi synowie: Henry (ur.1155), Richard (ur.1157) i Geoffrey (ur.1158), Ludwikowi zaś ukochany syn i następca Filip (ur.1165). W czasie spotkania ustalono, iż Henry [późniejszy Młody Król] otrzyma Normandię, Anjou i Maine, Richard [przyszły Lwie Serce] Akwitanię, Geoffrey [późniejszy książę Bretanii] zaś Bretanię jako lennik swego brata Henry'ego. Następnego dnia (7 stycznia) książęta złożyli hołd królowi Francji. Doszło także do spotkania między skłóconymi Henrym, a przebywającym na wygnaniu arcybiskupem Canterbury Thomasem Becketem w celu załagodzenia toczącego się między nimi od kilku lat konfliktu.

                                            Arcybiskup Jakub Świnka (image: Wikipedia)

6 stycznia 1285: Synod w Łęczycy. Arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka, wielki patriota, nawoływał do głoszenia kazań po polsku, co zostało uchwalone i oficjanie przyjęte. W czasie spotkania omawiano także długotrwały spór między księciem Henrykiem IV Probusem a biskupem wrocławskim Tomaszem II. Ustalono, że wina leży po stronie księcia i arcybiskup rzucił nań klątwę, obłożywszy interdyktem miasto Wrocław i całe księstwo, co sprowadziło na Tomasza jeszcze większe represje ze strony Henryka. Więcej tutaj.

7 stycznia 1131: Henrik Skadelaar i Magnus Silny zamordowali swego kuzyna księcia Jutlandii i Szlezwiku Knuda Lavarda w zasadzce zorganizowanej w pobliżu Ringsted na Zelandii. Wydarzenie to doprowadziło do wojny domowej. Jego syn Valdemar I Wielki został królem całej Danii w 1158 r. Samego Knuda zaś uznano za męczennika i w 1169 ogłoszono świętym. 

13 January 1173: pradziadek ze strony matki księcia wrocławskiego Henryka III Białego, Bela III (ur.1148) został koronowany na króla Węgier. Bela był jednym z największych władców śedniowiecznej Europy.

14 January 1236: król Anglii Henry III Planatagenet (1207-1272) poślubił Eleonorę Prowansalską (ok 1223-1291). miedzy innymi to włąsnie małżeństwo i faworyzowanie przez króla krewnych Eleonory doprowadziło do buntu niezadowolonych baronów [Second Barons' War].

Henry III i Eleonora Prowansalska powracający do Anglii z Poitou w 1243 r. Ilustracja Matthew Paris (via Wikipedia)

19 stycznia 1547, angielski arystokrata i poeta, hrabia Surrey, Henry Howard (ur.1516/17) został ścięty za zdradę, stając się tym samym ostatnią ofiarą reżimu Henryka VIII Tudora. Henry był kuzynem pierwszego stopnia piątej żony króla, Catherine Howard, która także została ścięta za zdradę pięć lat przed nim. Obok Sir Thomas'a Wyatt'a, Surrey był pierwszym angielskim poetą używającym formy sonetów, którą stosował później Shakespeare.

19 lub 20 stycznia 1156: zamordowany został Henryk z Uppsali, patron Finlandii. Więcej informacji na temat świętego tutaj.

20 stycznia 1320: wielki przeciwnik Henryka IV Prawego (1257/58-1290) i Henryka III Głogowskiego (1251/60-1309), Władysław Łokietek został koronowany na króla w katedrze na Wawelu (pierwsza w historii Polski koronacja w Krakowie). Polska zjednoczona po 200 latach rozbicia dzielnicowego!

21 stycznia 1188: król Anglii Henry II (1133-1189) spotkał się z królem Francji Filipem II Augustem (1165-1223) w Senlis (między Gisors a Trie). W czasie konferencji, utworzono tak zwaną Saladin Tithe, dziesięcinę przeznaczoną na koszty związane z III krucjatą, która miała wyruszyć do Ziemi Świętej w celu odbicia Jerozolimy zdobytej rok wcześniej przez Saladyna. Ponadto obaj monarchowie uroczyście wzięli krzyż. Jak wiemy Henry II nigdy nie ujrzał Ziemi Świętej, zmarł bowiem osiemnaście miesięcy po wspomnainej konferencji, 6 lipca 1189 r.

22 stycznia 1342: zmarł Henryk IV Wierny, syn Henryka III Głogowskiego (1251/60-1309), ojciec Henryka V Żelaznego (1312/21-1369).

23 stycznia 1264: szczęśliwy (z pozoru) dzień dla króla Anglii Henryka III Plantageneta (1207-1272) - poproszony o rozstrzygnięcie sporu pomiędzy władcą a jego niezadowolonymi baronami pod wodzą Simona de Montfort (szwagra króla) dotyczącego tzw. prowizji oksfordzkich [Provisions of Oxford], król Francji Ludwik IX Święty (1214-1270) orzeka na korzyść Henryka, co w rezultacie przyspiesza tylko wybuch zbrojnego konfliktu, tzw. Drugiej Wojny Baronów [Second Barons' War]. Już w maju tego samego roku Henryk III zostaje wzięty przez baronów do niewoli po przegranej bitwie pod Lewes. Więcej informacji tutaj:

24 stycznia 1076: cesarz Heinrich IV [Salicki] zwołał synod biskupów w Worms [Wormancja], w celu detronizacji papieża Grzegorza VII, wywołując tym samym spór o inwestyturę, który ciągnąć się miał do roku 1122.

24 stycznia 1118: dokładnie 42 lata po Synodzie w Worms, papieżem został wybrany Jan Coniulo z Gaety, który przybrał imię Gelazjusza II. Wybór ten spotkał się z opozycją frakcji procesarskiej i skłonił ówczesnego cesarza - syna Heinricha IV Salickiego - Hainricha V do zorganizowania wyprawy zbrojnej do Rzymu. Papież na wieść o tym opuścił miasto. Po opanowaniu Rzymu, cesarz wzywał Gelazjusza do powrotu i pokojowego rozwiązania sporu o inwestyturę. Gdy starania te nie przynosiły efektów mianował antypapieża, co skłoniło Gelazjusza do obłożenia Heinricha klątwą.

24 stycznia 1574: Henryk Walezy (1551-1589), pierwszy elekcyjny król Polski (ostatni król Francji z dynastii Valois) po ponad ośmiu miesiącach od chwili wyboru na króla, przekroczył granicę z Polską w Międzyrzeczu, gdzie został uroczyście powitany przez delegację biskupów, wojewodów i kasztelanów.

                                                 Heinrich IV Salicki (image : Wikipedia)

25 stycznia 1077: dokładnie rok i jeden dzień po Synodzie w Worms [24 stycznia 1076] cesarz Heinrich IV Salicki obłożony ekskomuniką ukorzył się przed Grzegorzem VII i zdecydował się odobyć pokutę pod murami Canossy: „Nie przestał błagać (…) zmiłowania apostolskiego i przebaczenia, aż w wszystkich (…) wzbudził litość. W końcu (…) zdjąwszy zeń klątwę, przypuściliśmy go do łaski wspólności”, odnotowano w dokumentach.

25 stycznia 1424: na świat przyszedł król Kastylii i Leonu, Enrique IV el Impotente [Henryk IV Bezsilny], przyrodni starszy brat Izabeli Katolickiej (1451-1504). Jego panowanie i śmierć miały doprowadzić Kastylię do kolejnej wojny domowej o sukcesję.

25 stycznia 1533: król Anglii Henry VIII Tudor (1491-1547) poślubił swą drugą żonę Anne Boleyn (c.1501-1536). Małżeństwo to doprowadziło do oderwania się od Rzymu kościoła angielskiego i w rezultacie do śmierci samej Anny trzy lata później.

27 stycznia 1080: nierozstrzygnięta bitwa pod Flarchheim w Turyngii. Naprzeciw siebie stanęli do boju Heinrich IV Salicki i popierany przez papieża Grzegorza VII, Rudolf von Rheinfelden [Rudolf Szwabski], antykról niemiecki (1077-1080), który przejął władzę, gdy Heinrich w styczniu 1077 r. pod murami Canossy odbywał swą pokutę za grzechy popełnione podczas Synodu w Worms (24 stycznia 1076).

27 stycznia 1186: syn Fryderyka I Barbarossy, Heinrich [VI Hohenstauf] poślubił Constance de Hauteville [Konstancję Sycylijską], córkę króla Sycylii Rogera II, ciotkę króla Wilhelma II Dobrego. Małżeństwo to umożliwiło Hohenstaufom przejęcie tronu sycylijskiego po tym jak Heinrich objął władzę w czerwcu 1190 r. po śmierci ojca. Heinrich i Constance mieli razem jednego syna, późniejszego cesarza Fryderyka II (1194-1250) nazywanego przez współczesnych mu stupor mundi - cudem świata.

28 stycznia 1077: Papież Grzegorz VII zdjął ekskomunikę z cesarza Heinricha IV Salickiego, który został nią obłożony po postanowieniach Synodu w Worms (24 stycznia 1076).

28 stycznia 1457: trzynastoletnia Margaret Beaufort, hrabina Richmond (1443-1509), prawie umarła wydając na świat na zamku Pembroke w Walii swego syna, któremu nadała imię Henry. Henry [VII] miał pozostać jej jedynym dzieckiem, pokonać na polu bitwy ostatniego króla z dynastii Plantagenetów, Richarda III Yorka (1452-1485) i stać się założycielem nowej dynastii na tronie Anglii - dynastii Tudorów (1485-1603).

28 stycznia 1547: zmarł król Anglii Henry VIII Tudor (ur.28 czerwca 1491), znany nam wszystkim ze swych sześciu żon, oderwania kościoła angielskiego od Rzymu i rozlicznych egzekucji, które miały miejsce za jego panowania.

30 stycznia 1540: likwidacja opactwa Evesham (w hrabstwie Worcester, w Anglii), ostatniego wielkiego klasztoru "rozwiązanego" w wyniku angielskiej reformacji za panowania Henry'ego VIII Tudora (1491-1547). Cała "akcja" przeszła do historii jako "The Dissolution of the Monasteries" (dosł. "rozwiązanie klasztorów"). Na terenie opactwa pochowany został przynajmniej jeden Henry, wnuk króla Anglii Jana Bez Ziemi (1166-1216), najstarszy syn Simona de Montfort [Szymona z Montfort], który w wieku 27 lat zginął wraz z ojcem w rozegranej w pobliżu Evesham bitwie 4 sierpnia 1265 r. Więcej informacji na temat likwidacji opactwa tutaj.

30 stycznia 1018: pokój w Budziszynie zawarty pomiędzy Heinrichiem II Świętym a Bolesławem Chrobrym. Więcej tutaj.