1 kwietnia 1204 roku: śmierć Eleonory Akwitańskiej

Kilka słów dla upamiętnienia jednej z najważniejszych i najbarwniejszych postaci XII wieku. 1 kwietnia 1204 roku średniowieczna Europa pożegnała kobietę niezwykłą, królową kolejno Francji i Anglii, która dożyła, jak na tamte czasy, sędziwego wieku 80 lat i zmarła przeżywszy obu małżonków i prawie wszystkie ze swych dziesięciorga dzieci.

Eleonora Akwitańska (ur. 1124), bo o niej mowa, doczekała się już tak licznych biografii, artykułów i rozpraw naukowych, iż trudno napisać o niej jeszcze coś odkrywczego. Jednak, z drugiej strony, wokół jej osoby narosło wiele mitów z czym wiąże się konieczność podejmowania kolejnych prób rozprawienia się z nimi i dotarcia jak najbliżej prawdy. To właśnie czyni - myślę, że z powodzeniem - Michael R. Evans w swej najnowszej książce - biografii królowej zatytułowanej Inventing Eleanor.  

Pierwszym mężem Eleonory był król Francji Ludwik VII (ur. 1120), któremu w przeciągu 15 lat małżeństwa dała dwie córki, Marię (ur. 1145), przyszłą hrabinę Szampanii i Alix (ur. 1151) przyszłą hrabinę Blois. W tym względzie nieco zawiodła (:)), ponieważ nie zdołała wypełnić podstawowego obowiązku królewskiej małżonki i nie zapewniła królestwu męskiego następcy tronu. Małżeństwo Eleonory i Ludwika zostało unieważnione w marcu roku 1152, Dwa miesiące później Eleonora zaszokowała ówczesną Europę poślubiając w tajemnicy przed byłym mężem (który cały czas uważał się za "opiekuna" jej a nade wszystko jej bogatego księstwa) młodego Henryka Plantageneta (ur. 1133). Dwa lata później Henryk i Eleonora zostali koronowani na króla i królową Anglii. Para doczekała się ośmiorga dzieci, w tym pięciu synów. Z pewnością Ludwik dostrzegał w tym pewną ironię losu, tym bardziej, że upragnionego syna dała mu dopiero trzecia małżonka.

Najstarszym synem Eleonory i Henryka, któremu udało się osiągnąć wiek męski był Henryk (ur. 1155), zwany od czerwca 1170 r. "Młodym Królem" dla odróżnienia go od ojca. Kolejni męscy potomkowie to Ryszard (ur. 1157) przyszły książę Akwitanii i król Anglii znany nam jako Ryszard I Lwie Serce; Gotfryd (ur. 1158) przyszły książę Bretanii; i najmłodszy Jan (ur. 1166/67) nazwany żartobliwie przez swego krolewskiego ojca "Lackland" czyli  "bez Ziemi". Córki Matylda (ur. 1156), Eleonora (ur. 1161) i Joanna (ur. 1165) poślubiły kolejno księcia Saksonii i Bawarii, króla Kastylii i Leonu, króla Sycylii i hrabiego Tuluzy.

Jak można było się spodziewać Eleonora i Henryk zostałi dziadkami licznych wnucząt.

Co do samej Eleonory pragnę polecić kilka książek i artykułów, które szczególnie zasługują na uwagę. Wspomniana już powyżej najnowsza biografia pióra Michaela Evansa; zbiór esejów wydany pod redakcją Bonnie Wheeler; zbiór artykułów pod redakcją Marcusa Bulla i Catherine Leglu; biografia pióra Ralpha Turnera. 

Jeśli chodzi o prozę historyczną, Eleonora jest jedną z głównych bohaterek cyklu powieści Sharon Kay Penman oraz trylogii autorstwa Elizabeth Chadwick. Powieści obu Pań gorąco polecam, tym bardziej, że mam ogromny zaszczyt znać je obie "korespondencyjnie", a tym samym wiedzieć jak wygląda ich podejście do pracy nad kolejnymi książkami. Wystarczy, że powiem, iż na informacjach w nich zawartych można polegać w równym stopniu co na tych "serwowanych" nam przez autorów akademickich czy podręczniki do historii  :)

"Portrety" Eleonory i jej drugiego męża Henryka Plantageneta (1133-1189) z witraża w katedrze św Piotra w Poitiers. Foto. Internet