Posts

Showing posts from 2016

Ewangeliarz Henryka Lwa

Image
Na pozór niewiele pozostało po wspaniałej niegdyś zabudowie jednego z najważniejszych opactw benedyktyńskich w Niemczech - Helmarshausen (X w.). Fundamenty kościoła i wschodnie skrzydło budynków klasztornych - to wszystko. Jednak, gdy zajrzymy do zbiorów Biblioteki Księcia Augusta w Wolfenbüttel niedaleko Brunszwiku, okazuje się, że po dziś dzień przechowywany jest w nich jeden z największych skarbów opactwa - bogato iluminowana księga, która pozostaje jednym z najważniejszych przykładów romańskiego malarstwa książkowego oraz jedną z najpiękniejszych pamiątek europejskiego średniowiecza.                                                                                    Chrystus w majestacie Pod koniec lat siedemdziesiątych XII wieku opat Konrad II poinformował jednego ze swych mnichów o ważnym zleceniu*. Złożono zamówienie na wykonanie ewangeliarza. Wybór Helmarshausen jako miejsca, gdzie zamówienie miało zostać zrealizowane - nieprzypadkowy, bowiem dzięki skryptorium działają

Na Świętego Rufina, czyli pechowy dzień w życiu kilku Henryków

Image
26 sierpnia, czyli na św. Rufina, przenosimy się do naszych południowych sąsiadów. Według czeskich ludowych wierzeń dzień ów był dniem pechowym - co za tym idzie nikt nie wyruszał w podróż, nie podejmował się handlu ani żadnego zajęcia, które mogłoby grozić odniesieniem ran czy uszczerbkiem na zdrowiu. Na kartach czeskiej historii 26 sierpnia zapisał się wyjątkowo tragicznie i odczuło to dotkliwie kilku Henryków. A jakże... Na św. Rufina Roku Pańskiego 1278 poległ w bitwie największy z Przemyślidów, "król żelazny, król złoty" Przemysł Ottokar II, o którym wspominaliśmy niedawno w związku z naszym Henrykiem IV Probusem i artykułem obu panom poświęconym. Możemy jedynie spekulować jak przedstawiałby się rozkład sił i krajobraz polityczny ówczesnej Europy, gdyby tego dnia, pod Suchymi Krutami "złoty król" okazał się zwycięzcą (w czasie bitwy, po jego stronie walczyły prawdopodobnie oddziały naszego Henryka III Glogowskiego). "Na św. Rufina męczennika, zm

Śladami Henryków, czyli wakacyjny przewodnik

Image
Henryków Fanka śle gorące wakacyjne pozdrowienia dla wszystkich wiernych i nowych czytelników. W pierwszej kolejności pragnie podziękować za Wasze zainteresowanie i wsparcie - kilka dni temu wskaźniki na blogu odnotowały 22. 000 wejść. Taki rezultat nie byłby możliwy bez Was! Stąd ogromne i najszczersze: "Dziękuję!"  Co do wakacji z Henrykami, ich zagorzała Fanka błąka się to tu, to tam po Polsce, Czechach i Morawach, kolekcjonując wspomnienia i fotografie i planując przyszłe posty. Dziś pragnie polecić kilka miejsc wartych odwiedzenia.                   Płyta Orantów (XII w.) w podziemiach kolegiaty wiślickiej. Fotografia z prywatnych zbiorów autorki Wypada zacząć od Henryka Sandomierskiego (ok. 1130-1166) - pierwszego na ziemiach polskich księcia o tym imieniu. Zatem jeśli w swych wojażach zawitacie do Sandomierza, Kielc czy Buska-Zdroju - zewsząd niedaleko do Opatowa i wspaniałej kolegiaty św. Marcina, której fundatorem był najprawdopodobniej nasz Henryk. Histor

Agnieszka - królewna czeska, księżna jaworska. Część I

Image
W jej żyłach krew Piastów mieszała się z krwią Przemyślidów, krew węgierskich Arpadów z krwią szwedzkich Folkungów i duńskich Estrydsenidów. Jako ostatnia przedstawicielka potężnej dynastii na czeskim tronie, mogła pochwalić się znakomitym rodowodem; jako księżna jaworska wspaniałą dekoracją malarską w sali reprezentacyjnej w swej "wiejskiej" rezydencji nad Bobrem. Być może dekoracja owa - dzisiaj ostatnie na świecie zachowane in situ malowidła ścienne przedstawiające sceny z romansu o przesławnym sir Lancelocie z Jeziora - powstała właśnie dzięki bohaterce niniejszego wpisu - Agnieszce, królewnie czeskiej, żonie Henryka I jaworskiego, której urodziny obchodziliśmy 15 czerwca. Praskie początki Jest i czwarta córka, jeszcze maleńka, Agnieszką nazywana, zrodzona z pani Elżbiety, córki króla kaliskiego. Opat zbrasławski Konrad z Erfurtu w rozmowie z królem rzymskim Henrykiem VII Jeśli wierzyć Petrovi Žitavskemu, autorowi Kroniki Zbraslavskej [ Chronicon aulae regia

Karol IV Luksemburski świętuje...

Image
Rok 2016 upływa w Czechach pod znakiem "otce vlasti" króla i cesarza Karola IV Luksemburskiego (ur. 14 maja 1316), który świętuje swe 700 urodziny. Z tej okazji w czeskich miastach, miasteczkach i zamkach organizowane są wystawy, odczyty, koncerty i jarmarki średniowieczne. Pragnąc włączyć się w obchody roku jubileuszowego i uczcić pamięć "największego z Czechów", 19 czerwca odwiedziłam pałac w Ostrave-Zabrehu, przy którym zorganizowano jarmark średniowieczny z muzyką i pokazami walk rycerskich, a którego największą atrakcją był barwny przemarsz Cesarza Karola i jego dworu oraz prezentacja najstarszego gotyckiego dzwonu na Morawach. Dzwon ten na co dzień jest przechowywany w zbiorach Muzeum Arcydiecezjalnego w Ołomuńcu, ale został wypożyczony i odbył "pielgrzymkę" po kościołach Ostravy-Zabrehu skąd pochodzi. Oczywiście to nie koniec mojego świętowania - w lipcu wybieram się do Pragi, gdzie mam w planach zobaczyć jak najwięcej wystaw poświęconych Karolowi

Henryk IV Probus (1257/58-23 czerwca 1290). Wywiad z Jolantą Szczepańską. Część II

Image
Dzisiaj prezentujemy drugą cześć wywiadu z historyk Jolantą Szczepańską, która odpowiada na nasze pytania związane z osobą księcia wrocławskiego i krakowskiego Henryka IV Probusa. Część I wywiadu  tutaj . Henryk zasłynął nie tylko jako zdolny polityk, ale również jako minnesinger.… Przechowywany dziś w Heidelbergu czternastowieczny Kodeks Manesse zawiera utwory najprzedniejszych minnesingerów ówczesnej Europy. Dzieło opatrzone jest przepięknymi miniaturami, przedstawiającymi minnesingerów. Pośród nich odnajdujemy Henryka IV Probusa, jadącego na koniu, przykrytym kropieżem z wizerunkami orła śląskiego i literami układającymi się w słowa Amor amori. Książę wyciąga dłoń do jednej z dam, zasiadających na trybunach, by odebrać od niej wieniec. Zieleń sukni damy i kropieża Henryka symbolizuje w języku minnesingerów miłość. Następna strona księgi zawiera dwa utwory o tematyce miłosnej, ułożone w języku średniowysokoniemieckim, których autorstwo przypisywane jest Henrykowi. Nie mamy