Henry Condell. Na ratunek Makbetowi...

Maj rozpoczął się na dobre, ale ja myślami wracam jeszcze do kwietnia, kiedy to obchodziliśmy rocznicę śmierci Williama Szekspira. Dramaturg wszech czasów zmarł 23 kwietnia 1616 roku w swym rodzinnym Stratford-upon-Avon. Należy pamiętać, że gdyby nie koledzy aktorzy, osiemnaście jego dzieł, w tym Makbet, Burza, Miarka za miarkę czy Wieczór Trzech Króli nie przetrwałoby do naszych czasów. Oczywiście nie wspominałabym o tym fakcie, gdyby w ich ocalenie nie był "zamieszany" pewien Henryk.

Siedem lat po śmierci Szekspira, w roku 1623, jego przyjaciele aktorzy, Henry Condell (zm. 1627) i John Heminges (zm. 1630) zebrali sztuki w jeden tom i wydali pod tytułem Mr William Shakespeares Comedies, Histories and Tragedies. My ową pierwszą kolekcję znamy dzisiaj jako Pierwsze Folio [The First Folio].

Szekspir rozpoczął swą karierę aktora i dramaturga w latach 1585-1592. Ogółem napisał ok. 37 sztuk, z których 36 znalazło się w Pierwszym Folio. Większość z nich wystawiano w teatrze The Globe. Ponieważ żaden z manuskryptów nie przetrwał do naszych czasów, dzieła Mistrza są nam znane jedynie z drukowanych wydań. Z 36 sztuk zawartych w Pierwszym Folio, 17 ukazało się drukiem za jego życia, jedna tuż po śmierci, a 18 nie ukazało się wcale. To właśnie czyni owo pierwsze zbiorowe wydanie z roku 1623 tak bezcennym. Jak już wyżej wspomniałam, bez niego nigdy nie poznalibyśmy 18 sztuk mistrza.

Kim był Henry Condell, jedyny obok Richarda Burbage'a i Johna Heminges'a kolega Szekspira wymieniony w jego testamencie, człowiek, któremu zawdzięczamy ocalenie wspomnianych już 18 sztuk? Wiemy o nim niewiele. Z całą pewnością możemy stwierdzić, że był aktorem i pomimo wykonywanej, a w owych czasach niezbyt poważanej profesji, szanowanym obywatelem. W roku 1596, w wieku 20 lat, poślubił córkę zamożnego dżentelmena. Stać go było na zakup domu na wsi - w Fulham (obecnie przedmieścia Londynu). W swym testamencie spisanym 13 grudnia 1627 r., wyznaczył swych kolegów aktorów i "bardzo kochających przyjaciół" - Johna Heminges'a i Cuthberta Burbage'a (brata słynnego Richarda) - jako wykonawców jego ostatniej woli, pozostawiając każdemu z nich po 5 funtów na zakup srebra.Wraz z Hemingesem przez większość życia mieszkał w londyńskiej parafii St Mary Aldermanbury, gdzie obaj służyli jako strażnicy kościelni. Po dziś dzień pamięć o nich pozostaje tam żywa dzięki pomnikowi wzniesionemu na ich cześć ku podkreśleniu ich zasług dla światowej literatury.

Źródła:

Wells, Stanley. Shakespeare and CO. Londyn, 2006

Wells, Stanley. Oxford Dictionary of Shakespeare. Oxford University Press, 2005.

Fotografia pomnika Szekspira upamiętniającego również jego kolegów: Nicholas Jackson (Wikipedia)